Parafia w Żychlinie koło Konina jest jedyną parafią ewangelicko-reformowaną zachowaną od czasów polskiej Reformacji do dnia dzisiejszego. Krytyka narastających nadużyć wewnątrz instytucji Kościoła wywołała w XVI wieku ruch odnowy zwany Reformacją w wyniku której w wielu krajach Europy wyodrębniły się niezależne kościoły protestanckie (ewangelicko-augsburski, ewangelicko-reformowany, anglikański i inne). W Polsce w II połowie XVI w. stronnictwo reform podjęło próby zwołania ogólnokrajowego soboru, którego zadaniem miało być utworzenie niezależnego od Rzymu Kościoła narodowego. W tych warunkach, podobnie jak to było w wielu rejonach Rzeczpospolitej, znaczna część szlachty przystąpiła do zwolenników reform, przyjmując wyznanie ewangelicko-reformowane. Gdy w Europie Zachodniej protestantyzm umocnił swą pozycję, w Polsce polityka obozu katolickiego doprowadziła do upadku koncepcji kościoła narodowego. Triumfująca kontrreformacja zniweczyła dorobek okresu reform, a położenie ewangelików zaczęło się stopniowo pogarszać.

Początki parafii należy wiązać z ufundowaniem przez Piotra i Katarzynę Żychlińskich w 1610 roku drewnianego kościoła. W jej historii były okresy lepsze i gorsze, były też momenty poważnego zagrożenia. Tak było np. w okresie konfederacji barskiej, gdy w czasie napadu na plebanię został zamordowany ksiądz J.S. Majewski. W połowie XVIII w. dobra żychlińskie przechodzą w posiadanie innej rodziny ewangelickiej, Bronikowskich, którzy stają się nowymi patronami zboru. Za ich czasów w I połowie XIX w. zostały zbudowane wszystkie istniejące do dziś nieruchomości parafialne. W ciągu XIX w. elita zborowa, jaką były rodziny szlachty ewangelickiej, w wyniku koligacji z rodzinami katolickimi powoli odchodzi od wyznania przodków. W mniejszym stopniu dotyczyło to miejscowej ludności. Dopiero obie wojny światowe doprowadziły do rozproszenia znacznej części parafian.

Duchowni Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Żychlinie:

• 1623-1632? Tobiasz Pubkiewicz (Pupkiewiez)
• 1632-1633 Maciej Ambroski (Ambroscius) (1600-1646)
• 1633-1634 Tobiasz Pubkiewicz
• 1634-1638? Szymon Orlicz (Akwila, Symeon Aquila)?
• 1638-1641 Maciej (Mateusz) Sereniusz Chodowiecki (1583-1641)
• 1641-1642 Jakub Gembicki (Gembicius) (-1645)
• 1643-1644 Jan Sereniusz Chodowiecki 1610-1675)
• 1645-1649 Tobiasz Pubkiewicz (-1649)
• 1649-1650 Paweł Erast (Erastus) (-1650)
• 1650-1656 Daniel Cefas (Cephas) (-1657?)
• 1665-1670 Paweł Oniasz
• 1673-1680 Andrzej Sitkowski (Sitcovius) (-ok.1680)
• 1680-1681? Krzysztof Bytner (Bythner, Bitner)
• 1681?-1685? Andrzej Zugehor (Cugier, Attinentius) (zm.1699)
• 1685?-1698 Jan Zugehor (Cugier) (-1698)
• 1699-1701 Krystian Gerson Tobian (-1710)
• 1701-1727 Paweł Cassius (Kasjusz, Kassyusz) (1667-1727)
• 1727-1736 Bogusław Mikołajewski (-1736)
• 1736-1769 Joachim Samuel Majewski (zamordowany 1769)
• 1769-1775 Chrystian Teofil Cassius (1740-1813) jako diakon
• 1778-1789? Salomon Jakub Kaluski (ok.1750-) jako diakon
• 1789-1815 Jan Beniamin Borneman (1763-1828)
• 1815-1867 Jan Jakub Scholtz (1789-1868)
• 1868-1883 Karol Henkel (1841-1915)
• 1884-1888 August Diehl (1837-1908), dojeżdżający z Warszawy
• 1888-1905 Władysław Semadeni (1865-1930)
• 1905-1910 Stefan Skierski (1873-1948), dojeżdżający z Zelowa
• 1910-1918 Kazimierz Szefer (1861-1939), dojeżdżający z Sielca
• 1918-1922 Stefan Skierski, dojeżdżający z Warszawy
• 1923-1928 Kazimierz Ostachiewicz (1883-1952)
• 1928-1929 Wilhelm Fibich (1887-po 1954), dojeżdżający z Zelowa
• 1929-1932 Ludwik Zaunar (1896-1945), dojeżdżający z Łodzi
• 1932-1934 Emil Jelinek (1905-1979), dojeżdżający z Warszawy
• 1934-1936 Kazimierz Ostachiewicz, dojeżdżający z Warszawy
• 1936-1939 Emil Jelinek, dojeżdżający z Warszawy
• 1991-1998 Roman Lipiński (1946-)
• 1998 – Tadeusz Jelinek (1966-)

Na podstawie:
K. Gorczyca, Żychlin pod Koninem, Warszawa 1996.
K. Bem, Słownik biograficzny duchownych ewangelicko-reformowanych…, Warszawa 2015.

Postacie związane z parafią żychlińską:

• Piotr Żychliński, pułkownik, starosta wałecki, podkomorzy kaliski, uczestnik bitwy pod Chocimiem, patron zboru w latach 1665-1697.
• Andrzej Piotrowski, miecznik wieluński, znany jako ostatni poseł ewangelicki usunięty w 1718 roku z izby poselskiej, pochowany w Żychlinie w 1736 roku.
• Adam Feliks Bronikowski, szambelan króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, poseł na Sejm Czteroletni, senator-kasztelan Królestwa Kongresowego, patron zboru w latach 1778-1840.
• Aleksander Chlebowski, pułkownik, uczestnik powstania kościuszkowskiego. W czasie wojen napoleońskich walczył w dywizji generała Dąbrowskiego, odznaczony Krzyżem Legii Honorowej, pochowany w Żychlinie w 1848 roku.