Strona główna » Historia » Obiekty zabytkowe

Obiekty zabytkowe

Ewangelicko-reformowany zespół kościelny w Żychlinie charakteryzuje architektura typowa dla budownictwa sakralnego tego wyznania na obszarze Rzeczypospolitej. Obiekty zespołu stanowią zwarty kompleks i do dziś użytkowane są zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Wszystko to nadaje całości charakter unikatu w skali kraju.

Kościół ewangelicko-reformowanyBudynek kościoła
Wzniesiony został w latach 1821–1822 w stylu klasycystycznym, na planie prostokąta z dachem trójspadowym. Fasada ozdobiona jest dwukolumnowym portykiem podtrzymującym trójkątny tympanon zwieńczony attyką. Wnętrze proste i skromne, z centralnie umieszczoną kazalnicą, po obu stronach której znajdują się klasycystyczne epitafia: Melanii Kurnatowskiej i Teodora Pretwica oraz portrety szczególnych dobroczyńców parafii: Adama Bronikowskiego i jego żony Joanny Florentyny z Potworowskich Bronikowskiej. Wzdłuż trzech ścian biegnie drewniana empora. Znajdują się na niej wystawy czasowe i fotografie przedstawiające ważne wydarzenia parafialne. Na frontowej części budynku kościoła widnieją dwa cytaty biblijne: Niebo i ziemia przeminą, ale słowa moje nie przeminą oraz Oddajcie cześć Panu.

 

Stara plebaniaPlebania
Została zbudowana w 1839 r., klasycystyczna, lekko stylizowana na dworek i nosząca cechy charakterystyczne dla wielkopolskiego budownictwa wiejskiego.

 

DzownnicaDzwonnica
Ufundowana była w 1788 r. przez Adama Feliksa Bronikowskiego. W 1821 r. drewnianą konstrukcję przeniesiono na murowany cokół, którego piwniczkę przeznaczono na lodownię. Wewnątrz wiszą trzy dzwony: z 1623, 1727 i 1870 roku.

 

Cmentarz w ŻychlinieCmentarz
Założony w 1811  r. znajduje się ok. 400 m. na północ od reszty zespołu. Architektura grobowców rodzin szlacheckich (Żychlińskich, Potworowskich, Chlebowskich i Opitzów), nagrobków duchownych i właścicieli ziemskich oraz członków ich rodzin nawiązuje do stylu pozostałych obiektów zespołu.
Czytaj więcej o cmentarzu…

 

2010-06-04 16.57.40Mauzoleum
Na terenie parafii w 1840 r. został wybudowany, przez miejscowego szlachcica, Rafała Bronikowskiego, grobowiec w formie miniatury kościoła. W 1942 r. hitlerowcy zbezcześcili to miejsce usuwając i paląc trumny. Obecnie zgromadzono tu pamiątki poświęcone historii zboru oraz XVI wieczną płytę nagrobną z warsztatu Santi Gucciego z lapidarium.

 

Lapidarium
Zostało utworzone w latach 1985–1991 w obrębie dawnego cmentarza, tj. wokół kościoła i dzwonnicy. Gromadzi cenne historycznie i artystycznie epitafia i nagrobki pochodzące z całej Polski, z terenów gdzie istniały niegdyś parafie reformowane, a pozostały niszczejące cmentarze, których uratować się już nie da.
Czytaj więcej o lapidarium…

 

Biblia brzeska
W 2013 r. do parafii w Żychlinie, po blisko 200 latach nieobecności, powróciła Biblia brzeska, która była tutaj prawdopodobnie od czasów powstania zboru. Wydana w 1563 r. jest powszechnie uważana za pierwszy polski przekład całej Biblii z języków oryginalnych.

 

zseu5Dwór i folwark
W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się, położony w parku, dawny dwór Bronikowskich i zabudowania folwarczne. Całość stanowiła dawniej założenie kościelno-dworskie, którego ważnym ogniwem była nieistniejąca dziś aleja lipowa, biegnąca od bramy dworskiej w kierunku grobowca-mauzoleum. Dwór w stylu klasycystycznym zbudowano ok. 1820 r. Na początku września 1829 r. na weselu córki właściciela wsi, Melanii Bronikowskiej, gościł Fryderyk Chopin. Na upamiętnienie tego wydarzenia przed pałacem znajduje się pomnik z brązu młodego kompozytora wykonany przez rzeźbiarza Marcina Mielczarka. W pałacu mieści się siedziba Zespołu Szkół Ekonomiczno-Usługowych. Pobliski park ma powierzchnię ok. 2,5 ha. Z zabudowań folwarcznych zachowały się spichlerz z ok. 1820 r.